کودکان از بدو تولد بی تربیت، گستاخ، زورگو یا خودخواه نیستند. این خصوصیات رفتاری، اکتسابی اند زیرا کودکان با بروز این حرکات به آنچه که می خواهند میرسند، مگر اینکه به موقع مداخله کرده و به کودک بدرفتار نشان دهید که این رفتارهای عجیب و غریب، فایده ای ندارد و تنها باعث بدتر شدن شرایط می شود و سعی کنید او را به رفتار قابل قبول تری تشویق نمایید.
به نظر می رسد برخی کودکان، دوران کودکی را بدون مشکلات رفتاری قابل توجه پشت سر می گذارند، در حالی که برخی دیگر برای والدین خود، مشکلی دائمی محسوب می شوند و حتی کودکان دیگر هم مانند بزرگسالان، این بچه ها را نمی پذیرند و از آن ها دوری می کنند. سوال اصلی این است که آیا راه حلی وجود دارد؟ آیا والدین می توانند به کودک بدرفتار خود کمک کنند تا رفتار خود را بهبود بخشد و عضو مقبول تری در خانواده و میان همسالانشان باشد؟ واقعیت این است که رفتارهای خوب و بد هر دو به وسیله پاداش هایی شکل می گیرند که کودک از شما دریافت می کند.
برای اینکه بتوانید رفتارهای زشت فرزندتان را به راحتی تغییر دهید و حذف کنید می توانید از تکنیک های زیر استفاده کنید.
پاداش دادن
از راهکارهایی که والدین می توانند برای مقابله رفتارهای نامطلوب کودکشان انجام بدهند، توصیف کردن رفتارهای مثبت کودک و تشویق و تقویت او است. فقط باید مراقب بود تا کودکان نسبت به گرفتن پاداش شرطی نشوند و فقط به خاطر گرفتن جایزه کار خوب را انجام ندهند. لازم نیست پاداش ها حتما در قالب هدیه های گرانقیمت و خریدنی برای کودک بدرفتار باشد. در اغلب موارد پاداش های اجتماعی (شامل لبخند، بغل کردن، نوازش کردن، بوسیدن، تحسین کردن، تماس چشمی و توجه)، در تقویت رفتار مطلوب هم در مورد کودکان و هم در مورد بزرگسالان، بسیار موثرتر هستند. بدانید رفتاری که پاداش داده نشده یا تنبیه به دنبال داشته باشد، تضعیف شده و احتمال وقوع آن در آینده کمتر می شود. اغلب اوقات، والدین پرمشغله ناخواسته رفتار نامطلوب کودک خود را پاداش می دهند.
نادیده گرفتن و توجه نکردن به رفتارهای زشت و نامطلوب
در زمانی که کودکی رفتار نامطلوبی را نشان داد یکی از راهکارهایی را که می شود انجام داد این است که نسبت به رفتار نامطلوب بی توجه باشیم و آن را نبینیم. در این حالت هیچ گونه تماس چشمی، کلامی و غیر کلامی نباید با کودک برقرار کرد. فقط نسبت به رفتارهای پرخطر و آسیب زای کودک بدرفتار باید توجه نشان دهیم. مثل دویدن وسط خیابان، دست به وسایل خطرناک زدن، دست زدن به وسایل تیز و برنده و … . ولی نسبت به رفتارهایی مثل گریه کردن در مقابل درخواست های نا به جا، جلب توجه کردن به شکل ها نامطلوب، جیغ کشیدن، مو کشیدن، خود را زدن و قشقرق به پا کردن بهتر است بی توجهی کرد.
رعایت حق تقدم و اولویت را به کودک بدرفتار یاد دهید
در تعطیلات و جشن تولدها، از کودکتان بخواهید لیستی از آنچه را که دوست دارد تهیه کرده و آن چیزهایی را که بیشتر دوست دارد در اولویت قرار دهد. خردسالان را تشویق کنید آن چیزی را که دوست دارند با نقاشی برایتان بکشند. موقع پخش پیامهای بازرگانی، تلویزیون را خاموش کنید. تحقیقات نشان داده است که هر چه کودکان کمتر پیام های بازرگانی تلویزیون را ببینند کمتر برای خرید چیزهای جدید بهانه گیری می کنند. به همین دلیل تلویزیون را در زمان پخش آگهی ها خاموش کرده و یا برای آنها توضیح دهید همه چیزهایی را در این آگهی ها تبلیغ می شود واقعیت نداشته و صرفاً شگردی برای فروش بیشتر محصولات شرکت های تجاری است.
او را به رفتارهای مودبانه تشویق کنید
هر زمان متوجه شدید که فرزندتان رفتار مودبانه ای از خود نشان داد این موضوع را به او یادآوری کنید. به طور مثال به او بگویید: از این که مؤدبانه به حرف های من گوش دادی متشکرم. این کا ر تو واقعاً قابل تقدیر است.
محروم سازی کودک بدرفتار
راهکار دیگر آن است که کودک بدرفتار را به محروم کردن از فعالیت ها و وسایل لذت بخش برسانیم. یعنی هرگاه کودک رفتار نامطلوبی انجام داد او را از یک فعالیت لذت بخش محروم نماییم تا بتوانیم در نهایت رفتار منفی را از او حذف نماییم. فقط باید توجه داشته باشید که محروم سازی تحت هیچ عنوان عاطفی نباشد.
احساساتی نشوید
وقتی که فرزند خردسال تان برای اولین بار کلمه نادرستی را تلفظ کرد به او بگویید: «در خانواده ما از این کلمات استفاده نمی شود» و به کودکان بزرگتر گوشزد نمایید که شما به خوبی با قوانین این خانه آشنایی دارید، دیگر نمی خواهم این کلمه را بشنوم.
دستور دادن به کودک بدرفتار
راهکار نهایی دستور دادن والدین است. والدین، نباید دستورات خود را به صورت دنباله دار و پی در پی بیان نمایند. دستورات باید کوتاه و کاملا شفاف و واضح بیان شوند. کودک دقیقا باید متوجه شود که والدینش از او چه می خواهند و چه نمی خواهند. کودکان توانایی آن را ندارند که بتوانند چندین دستور همزمان را انجام بدهند. بنابراین باید این دستورات را به بخش های کوچکتر تقسیم کرد.
در مهمانی
اگر فرزندتان در مهمانی رفتار های نامطلوب را از خود نشان میداد سعی کنید در ابتدا علت آن را پیدا کنید. خیلی مواقع کودکان به دلیل گرسنه بودن، خواب آلود بودن، خسته شدن، توجه ندیدن و تبعیض دیدن، دست به دامن رفتارهای زشت می شوند. علت را پیدا کنید و آن را بر طرف کنید. اگر دیدید باز همچنان این رفتارها ادامه دارند، هیچ گاه فرزندتان را در جمع دعوا نکنید و یا دستش را نکشید و به اتاقی ببرید. باید در ضمن این که اعتماد به نفس کودک حفظ می شود، او را متوجه رفتار زشتش کنید. بهتر است در حالی که آرامش خودتان را حفظ می کنید دست او را به آرامی گرفته و او را به اتاقی ببرید و با او صحبت کنید. دقیقا بگویید که برای چه به اتاق آمده اید و برای چه ناراحت و عصبانی هستید و با قاطعیت صحبت کنید و دقیقا انتظارتان را شفاف و واضح بیان کنید. بعد از صحبت کردن حتما دوستانه و با کمال آرامش دست فرزندتان را بگیرید و به جمع باز گردید. اینگونه می توانید اعتماد به نفس فرزندتان را هم حفظ کنید.
افزودن دیدگاه